Kanserde erken teşhis için müthiş bir test geliştiren Jack Andraka ile tanışın.

Yakın bir aile dostlarını pankreas kanseri nedeniyle kaybetmiş olan lise öğrencisi Jack Andraka, kanser teşhisinde yeni ve garantili bir yöntem icat etti.
ABD’nin Maryland eyaletinde yaşayan Andraka, buluşuyla Intel’in öncülüğünde yürütülen dünyanın en büyük liseler arası bilimsel araştırma yarışmasında 100 bin dolarlık büyük ödülü aldı. Andraka, 2011 yılında çok sevdiği aile dostunu pankreas kanserinden kaybettiğinden beri bu hastalıkla ilgili her şeyi araştırmaya kendini adamıştı. Çalışmaları sırasında oldukça önemli bir durumu fark etti; pankreas kanserindeki ölümlerin %85’i teşhisin çok geç konulması nedeniyle yaşanıyordu. Erken teşhis yöntemleri ise hem çok pahalıydı hem de yanılma oranı yüksekti. Andraka bu gerçekle yüzleştiği anı şöyle özetliyor; “Bu kötü testlerden çok daha iyi bir yöntem olabileceğinin farkına vardım.”

Jack Andraka çalışmalarını tam bu noktada terk edebilirdi. Yaşıtları bilgisayar oyunları ile meşgulken, o bunlara sırtını dönerek kendisine yeni bir yol çizmeye başladı. Vazgeçmedi, aksine bilimsel literatürü daha derinlemesine incelemeye karar verdi. Sonunda kanda bulunan ve birçok kanser türünde bağışıklık sistemini etkileyen mesotolin adlı proteinin bu konuda ayırt edici veri olarak kullanılabileceğini anladı. Aynı zamanda karbon nanotüpleri kullanarak geliştirebileceği yeni bir materyalin de arayışındaydı. Biyoloji dersinde anti vücut proteinlerini henüz öğrenmiş ve ansızın aklına harika bir fikir gelmişti: Karbon nanotüplerle mesotolin bazlı anti vücut proteinlerini birleştirmek. Böylece sadece alınan kan örneğindeki mesotoline tepki verecek olan yeni bir erken teşhis yöntemi keşfetmiş oldu.

Andraka bu buluşunu hemen Johns Hopkins Üniversitesi ve Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü’ne bildirdi. 30 sayfalık araştırma yazısında her şeyi en ince detayına kadar tarif etmişti. Johns Hopkins Üniversitesi’nden patoloji ve onkoloji uzmanı Anirban Maitra bu araştırma karşısında büyülendi. Andraka’yı, kendisiyle laboratuarında çalışması için davet etti. Devam eden yedi ay boyunca Andraka her gün okuldan sonra laboratuara giderek gecenin geç saatlerine kadar Maitra ile birlikte buluşunu geliştirecek teknikler üzerinde çalıştı. 2012’nin Ocak ayında testlerine başlanan bu yeni teşhis yöntemi, yüzde 90 oranındaki doğruluk payıyla ölçüm yapabiliyor. Üstelik piyasadaki testlerden 28 kat daha ucuz ve çok daha hızlı sonuç veriyor.

Pankreas kanseri, genellikle en sinsi ilerleyen ve sadece son aşamada kendini belli eden kanser türlerinden biri. Bu nedenle
Andraka’nın buluşu kanser araştırma ve tedavileri konusunda tarihe geçecek olan en önemli gelişmelerden biri olarak görülüyor. Katıldığı yarışmada 70 ülkeden 1.500 öğrenciyi eleyip büyük ödülü almış olması bir tarafa, bilim dünyasını da kendine hayran bırakan Jack Andraka, bu alanda başladığı çalışmalara devam edeceğini söylüyor. Maitra ise Jack’in en büyük hayranlarından birine dönüşmüş. “15 yaşında bir çocuğun laboratuarıma gelip böylesine hayranlık uyandırıcı bir çözüm önermesi gerçekten çok etkileyici bir durumdu. O çok zeki bir çocuk ama daha da önemlisi, çok çalıştı ve hiç vazgeçmedi. Ondaki bu adanmışlık hepimize ilham verdi,” diyor Maitra. Andraka’nın, birçok hayatı kurtaracak olan testini uygulamak, sadece beş dakika sürüyor. Şimdilik pankreas kanseri için geliştirilmiş olmasına rağmen, testin yumurtalık ve akciğer kanserinde de uygulanabilir olduğu anlaşıldı. Hatta Andraka ve Maitra, sadece kullanılan proteini değiştirerek yakın gelecekte HIV/AIDS ve kalp krizi riskini ölçebilecek bir test geliştirebileceklerini belirtiyorlar. “Tüm bu yolculuk boyunca çok önemli bir şey öğrendim,” diyor Andraka “Internet ile gerçekten her şey mümkün. Bir fikriniz varsa, artık bunu uygulamaya almak için deneyimli bir profesör olmanıza gerek yok.”

kaynak, kaynak 2, kaynak 3, kaynak 4